चाेखाे माया डट कम: जन्मभूमि नेपाल र नेपालीहरूमा समर्पित

नेपाल कला परिषद भवन , बबरमहल । भवनको प्रवेशद्वारमा दायाँबायाँ स्वागतार्थ वा रक्षार्थ खडा छन् ढलोटका दुइ शार्दूल ।   तिनका गलामा पुष्पहार र घण्टी सुशोभित छन् ।   तिनका आँखामा हिंस्रकता छैन , बालसुलभ चंचलता छ ।   जिब्रो निकालेका छन् तिनले ,   काठमाण्डुको उखर्माउलो गर्मीले तिनलाई पनि आच्छुआच्छु पारेको पो हो कि ?   पृष्ठभूमिमा छ नेपाल ललितकला प्रदर्शनी २०२३ को ससानो स्ट्याण्डी ।   भर्खरभर्खरै सेतो रङ्ग पोतिएको भित्तामा काला अक्षरहरूमा केहि नामहरू उत्कीर्ण छन् ।   भित्तामा कला संग्रहालयको विन्यास कसरी गरिएको छ , केकस्ता प्रकृतिका कलाकृतिहरू कहाँ , कसरी राखिएका छन् , उल्लेख गरिएको छ । कलाको सरकारी दरबारमा नयाँ नेतृत्व आएको संकेत पनि होला त्यो ।     वास्तवमै writing on the wall   ले केहि न केहि त पक्कै बोलेको छ , तर लेखनीको विषय ललितकला प्रदर्शनी भएको हुँदा प्रदर्शनीमै केन्द्रित होऊँ है त ।   पहिलो तलाको करिडोरमा ध्यानस्थ मंजुश्री भेटिएका छन् , पर्यवेक्षक भावमा उनले परिषदको सूक्ष्म अवलोकन गरिरहेको प्रतीत हुन्छ ।   पहिलो तलामा मैथ...

वयं रक्षाम: आदिपुरूषको सन्दर्भमा  देवेन्द्र गौतम सोना और खून जस्तो प्रसिद्ध उपन्यासमात्र होइन वयं रक्षाम: जस्तो सानो तर खँदिलो ऐतिहासिक उपन्यास पनि लोकलाई दिएर गएका छन् आचार्य चतुरसेनले।रावणलगायतका राक्षसहरूको राम सेनासँग किन युद्ध भयो भन्ने बारे उक्त कृतिमा उल्लेख छ।  इतिहासप्रति जिज्ञासा राख्नेहरूका लागि उक्त उपन्यास राम्रो खुराक हुन सक्छ।  देशको, जातिको इतिहास, संस्कृति, धर्म, परम्परा, रितिरिवाजप्रति जुन तहको अपनत्वको अभाव वर्तमानमा देखिएको छ, अकिंचनहरूको बाल्यकालमा त्यस्तो अवस्था थिएन।        प्रत्येक बिहान नुहाइधुवाइ गरिसकेपछि हजुरआमाले वाचन गर्ने रामायणका सिलोक (पश्चिम नेपालको जनजिब्रोले श्लोकलाई सिलोक बनाइदिन्छ)ले पनि मर्यादापुरूषोत्तम रामको, राम-रावण युद्धको पृष्ठभूमिबारे केहि जानकारी दिएकै हुन्थ्यो। वयं रक्षाम:, हजुरआमाका शिलोक, रामायण लगायतका ग्रन्थहरूको आंशिक अध्ययन गर्दा सत्ययुगपछिको त्रेतायुगको त्यो कालखण्डबारे केहि जानकारी प्राप्त हुन्छ, अन्वेषणको ससानो गोरेटो बन्छ।  करिब-करिब पाइलामात्रै अट्ने त्यो गोरेटोमा हिँड्दा राजा दशरथमा ...